Các trận chung kết Europa League của MU: Vinh quang của Mourinho, nỗi đau của Solskjaer

Các trận chung kết Europa League của MU luôn mang lại nhiều cảm xúc đặc biệt: Có vinh quang và cả những nỗi đau tột cùng.

"Đêm thứ Năm, Kênh 5," người hâm mộ MU từng hò reo chế giễu cổ động viên Liverpool khi United còn là gương mặt quen thuộc ở Champions League. Từ năm 1993 cho đến khi Sir Alex Ferguson nghỉ hưu, MU luôn góp mặt ở đấu trường danh giá nhất châu Âu. Họ vô địch 2 lần, thêm 2 lần vào chung kết và 3 lần vào bán kết. Với họ, UEFA Cup, sau này là Europa League, chỉ là danh hiệu an ủi dành cho những đội bóng không đủ sức vươn tới đỉnh cao.

Nhưng giờ mọi chuyện đã khác. Manchester United giờ đây là khách quen của Europa League. Họ giành chức vô địch vào năm 2017 dưới sự dẫn dắt của Jose Mourinho tại Stockholm, mang về danh hiệu lớn duy nhất mà United còn thiếu. 4 năm sau, năm 2021, họ lại vào chung kết dưới thời Ole Gunnar Solskjaer ở Gdansk gặp Villarreal, nhưng thất bại 10-11 trong loạt sút luân lưu. 5 tháng sau, Solskjaer bị sa thải.

"Thiếu một danh hiệu, đó là điều còn lại," Solskjaer chia sẻ hồi năm 2023 khi nhìn lại quãng thời gian dẫn dắt United. "Chỉ một quả penalty có thể đã thay đổi mọi thứ và người ta sẽ nhìn nhận thời gian của tôi ở đó khác đi. Danh hiệu rất quan trọng với một CLB như United, tôi hiểu điều đó, nhưng với tôi, việc xây dựng nền tảng cho những màn trình diễn tốt cũng quan trọng không kém, và tôi đã làm được điều đó."

Mùa giải 2016-17, khi United chật vật ở Premier League, Jose Mourinho nhắm đến Europa League như con đường trở lại Champions League. Họ đánh bại Ajax trong trận chung kết. 

Chỉ sau 25 giây khi trận chung kết bắt đầu, đường chuyền của Daley Blind tìm đến đầu Marouane Fellaini, người gây sức ép lên hàng thủ Ajax. Ander Herrera đánh chặn, Juan Mata tạt bóng và Paul Pogba suýt ghi bàn. United chơi với chiến thuật rõ ràng: chuyền dài, pressing tầm cao và làm rối loạn đội hình non trẻ của Ajax (độ tuổi trung bình 22 năm, 282 ngày—kỷ lục ở một trận chung kết châu Âu). Sức mạnh của Pogba và lối chơi quyết liệt khiến Ajax chao đảo từ sớm.

Sir Alex Ferguson khi ấy nhận xét: "Jose biết rõ cách Ajax chơi và bố trí đội hình để gây khó khăn cho họ bằng những đường chuyền dài, buộc họ liên tục quay về phía khung thành. Đó là sự thay đổi chiến thuật của Jose. Cả mùa giải, United kiểm soát bóng nhiều và chơi thứ bóng đá đẹp, nhưng họ đã tìm ra vài điểm yếu của Ajax, đặc biệt là sự thiếu kinh nghiệm."

Mourinho đã xem Ajax thi đấu 8 lần trước trận chung kết và phát biểu trước trận: "Ajax sẽ pressing rất mạnh. Tôi không biết liệu họ có làm được điều họ muốn hay không." Sau trận, ông nói về chiến thuật: "Nếu không có bóng, họ sẽ pressing cái gì? Với tôi, vẻ đẹp là không để đối thủ có thứ họ muốn. Bóng đá có nhiều thi sĩ, nhưng thi sĩ thì hiếm khi giành danh hiệu."

Chiến thắng năm 2017, diễn ra ngay sau vụ tấn công khủng bố ở Manchester Arena, mang ý nghĩa đặc biệt với người hâm mộ và Mourinho. Con trai ông vượt qua hàng rào an ninh để chạy ra sân ôm chầm người cha hạnh phúc. Mourinho tuyên bố ông đã giành "cú ăn ba" kiểu riêng trong mùa đầu ở Old Trafford: Community Shield, League Cup và Europa League.

United trở lại Champions League vào các mùa 2017-18 và 2018-19, nhưng thất bại trước Sevilla năm 2018 đánh dấu sự sa sút dẫn đến việc Mourinho ra đi. Đội bóng của Solskjaer vượt qua Paris Saint-Germain năm 2019 nhưng thua Barcelona ở tứ kết. Đến mùa 2019-20, họ trở lại Europa League và bị Sevilla loại ở bán kết tại Cologne, thi đấu trong sân không khán giả.

Mùa 2020-21, United rơi vào Europa League sau khi đứng thứ ba ở vòng bảng Champions League. Phong độ của họ cải thiện dù chịu các hạn chế vì Covid-19. Họ đánh bại Real Sociedad 4-0 tại Turin, vượt qua Milan tại San Siro và hạ Granada, với Marcus Rashford ghi một bàn thắng tuyệt đẹp khi khống chế đường chuyền của Victor Lindelof trước khi dứt điểm. Ở bán kết, United hủy diệt Roma 6-2 ở lượt đi, với Bruno Fernandes và Edinson Cavani tỏa sáng, giành vé vào chung kết Gdansk gặp Villarreal.

Chỉ 10.000 khán giả được vào sân do quy định đại dịch, trong đó có 2.500 cổ động viên United, trận chung kết diễn ra trong không khí trầm lắng. Sự vắng mặt của Harry Maguire là đáng chú ý, nhưng Villarreal chỉ là đội xếp thứ 7 ở Tây Ban Nha. Sau 120 phút hòa 1-1, trận đấu bước vào loạt sút luân lưu. Hòa 10-10, hai thủ môn lên chấm phạt đền. Geronimo Rulli của Villarreal ghi bàn, rồi cản phá cú sút của David de Gea, mang về danh hiệu.

Rulli sau đó nhớ lại: "Tôi tức giận khi đến lượt sút penalty, tức giận vì đã để lọt 10 quả và nghĩ, 'Gero, giờ mày phải ghi bàn'… Tôi cố cản mọi quả penalty nhưng không được. Tôi chạm được năm quả nhưng không ngăn nổi bàn nào… Khi De Gea chạy lên, tôi cảm giác anh ta khó sút mạnh. Khi anh ta mở chân, tôi nghĩ, 'Hắn sẽ sút sang trái'. Tôi cản được."

Solskjaer vẫn ở lại sân lúc 1 giờ sáng tối hôm đó đã thừa nhận: "Tôi có thể đứng đây và vui mừng nếu các quả penalty thành bàn, nhưng màn trình diễn của chúng tôi không đủ để thắng. Chúng tôi kiểm soát bóng và gây áp lực nhiều, nhưng không tạo đủ cơ hội tốt." Về tương lai, ông nói: "Có hai con đường. Bạn có thể tự thương hại mình… hoặc dùng cảm giác này làm động lực để cố gắng hơn."

Solskjaer trở lại Manchester lúc 7 giờ sáng, ngủ chưa đầy 2 tiếng, rồi đến sân tập vào giữa buổi sáng, lên kế hoạch cùng Mike Phelan và gặp John Murtough để bàn về cải thiện. Dù có tiến bộ—đứng thứ 3 ở Ngoại hạng Anh và vào bán kết châu Âu năm 2019-20, thứ 2 Ngoại hạng Anh và vào chung kết Europa League năm 2020-21—người hâm mộ vẫn không hài lòng. Hàng công United mạnh, nhưng phong độ sân nhà thiếu ổn định và họ phụ thuộc quá nhiều vào Bruno Fernandes.

Mùa hè đó, United chiêu mộ Cristiano Ronaldo, Jadon Sancho và Raphael Varane, làm người hâm mộ phấn khích. Nhưng chỉ sau 9 tuần, Solskjaer bị sa thải. Một chiến thắng ở Gdansk có thể đã kéo dài thời gian của ông nhưng như Mourinho từng chứng minh, tất cả là không đủ.

Với 13 thất bại ở giải quốc nội, HLV hiện tại Ruben Amorim đang rất cần một chiến thắng, đó chính là trận chung kết với Tottenham.