Thất bại của MCU cỗ máy hái ra tiền của Hollywood: Sự bão hòa siêu anh hùng

Khi Thunderbolts* ra mắt, Disney kỳ vọng đây sẽ là cú hích đưa Vũ trụ Điện ảnh Marvel - MCU trở lại đỉnh cao với điểm số 88% trên Rotten Tomatoes. Nhưng chỉ sau 6 tuần, bộ phim lỗ hàng chục triệu USD, trở thành một trong những tác phẩm kém doanh thu nhất của Marvel.

Liệu sự bão hòa siêu anh hùng và thị hiếu khán giả thay đổi có đang đẩy gã khổng lồ điện ảnh vào ngõ cụt? MCU sẽ phải đi đâu để lấy lại ánh hào quang?

Giấc mơ MCU lung lay

Vào đầu tháng 5/2025, khi Thunderbolts* ra mắt trên màn ảnh rộng, CEO Disney Bob Iger không giấu được niềm vui. Ông ca ngợi bộ phim là "ví dụ đầu tiên và xuất sắc nhất" cho chiến lược mới của Marvel, nhấn mạnh sự đón nhận tích cực từ khán giả và giới phê bình với điểm số ấn tượng 88% trên Rotten Tomatoes.

Sau một giai đoạn khó khăn với hàng loạt bộ phim bị chê bai như The Marvels hay Ant-Man and the Wasp: Quantumania, Thunderbolts* được kỳ vọng sẽ đánh dấu sự trở lại của Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU). Nhưng chỉ sau 6 tuần, giấc mơ ấy đã tan biến. Với doanh thu toàn cầu chỉ đạt 371 triệu USD, Thunderbolts* trở thành một trong những bộ phim có doanh thu thấp nhất trong lịch sử 36 phim của MCU, thua xa mức hòa vốn 425 triệu USD.

Cú trượt dài tại phòng vé của Thunderbolts* đặt ra câu hỏi lớn: Liệu MCU, từng là cỗ máy hái ra tiền của Hollywood với tổng doanh thu 31 tỷ USD, có đang mất đi ánh hào quang? Sự bão hòa của thể loại siêu anh hùng, sự thay đổi thị hiếu khán giả, và những thách thức tài chính đang đẩy Marvel vào ngã rẽ mới.

Thành công về chất lượng, thất bại về thương mại

Thunderbolts* được xây dựng như một dự án táo bạo của Marvel, tập hợp những nhân vật phụ từ các phim và series trước đó như Black Widow và các chương trình trên Disney+ (The Falcon and the Winter Soldier, Hawkeye). Với dàn diễn viên tài năng như Florence Pugh (Yelena Belova), Sebastian Stan (Bucky Barnes), và David Harbour (Red Guardian), cùng kịch bản được chắp bút bởi Eric Pearson và Joanna Calo, bộ phim mang đến một câu chuyện gần gũi, tập trung vào tâm lý nhân vật và hành động thực tế hơn là những màn CGI hoành tráng. Điểm số 88% trên Rotten Tomatoes và phản hồi tích cực từ khán giả cho thấy Thunderbolts* đã thành công trong việc chinh phục giới phê bình.

Tuy nhiên, thành công về chất lượng không đồng nghĩa với thắng lợi tại phòng vé. Với chi phí sản xuất 180 triệu USD và 100 triệu USD cho tiếp thị, Thunderbolts* cần ít nhất 425 triệu USD để hòa vốn. Nhưng sau hơn một tháng công chiếu, bộ phim chỉ mang về 371 triệu USD. Theo Jeff Bock, nhà phân tích từ Exhibitor Relations: "Thunderbolts* kết thúc hành trình phòng vé chỉ sau 1 tháng là một dấu hiệu đáng lo ngại. Những bộ phim như thế này không còn duy trì được sức hút lâu dài như các tác phẩm MCU trước đây".

So sánh với các phim MCU trước đại dịch, khi 19/22 phim đạt ít nhất 500 triệu USD toàn cầu, Thunderbolts* là minh chứng rõ ràng cho sự suy giảm sức hút của thương hiệu. Ngay cả khi so sánh với các phim thất bại gần đây như The Marvels (205 triệu USD) hay Captain America: Brave New World (415 triệu USD), Thunderbolts* vẫn đáng chú ý hơn vì nó được đánh giá cao nhưng vẫn không thể kéo khán giả ra rạp. Điều này cho thấy một thực tế mới: những bộ phim siêu anh hùng không dựa vào các nhân vật nổi tiếng như Iron Man, Spider-Man hay Avengers đang gặp khó khăn trong việc cạnh tranh.

Sự bão hòa siêu anh hùng

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của Thunderbolts* là hiện tượng "superhero fatigue" – sự mệt mỏi của khán giả với thể loại siêu anh hùng. Kể từ Iron Man (2008), MCU đã xây dựng một đế chế với 36 bộ phim và hàng loạt series trên Disney+, tạo nên một mạng lưới câu chuyện phức tạp và liên kết chặt chẽ. Tuy nhiên, chính sự phong phú này lại trở thành gánh nặng. Shawn Robbins, giám đốc phân tích phim tại Fandango, nhận định: "Chúng ta đang ở một kỷ nguyên mới, nơi không phải mọi bộ phim Marvel đều có thể chạm mốc 1 tỷ USD".

Sự bão hòa không chỉ đến từ số lượng nội dung khổng lồ mà còn từ việc khán giả phải theo dõi quá nhiều phim và sê-ri để hiểu rõ bối cảnh. Thunderbolts*, với dàn nhân vật phụ từ Black Widow và các sê-ri Disney+, đòi hỏi khán giả phải có kiến thức nền tảng về MCU. Điều này có thể khiến những người xem mới hoặc không theo dõi sát sao cảm thấy xa lạ và không muốn đầu tư thời gian.

Ngoài ra, thị hiếu khán giả toàn cầu đã thay đổi. Năm 2025, các bộ phim thân thiện với gia đình như A Minecraft Movie và Lilo & Stitch hay các tác phẩm độc lập như Sinners đã vượt qua Thunderbolts* về doanh thu. Sự cạnh tranh từ các thể loại khác, cùng với việc nhiều khán giả chờ xem phim trên Disney+ thay vì ra rạp, đã làm giảm sức hút của Thunderbolts*.

Chi phí cao, lợi nhuận thấp

Một khía cạnh quan trọng khác là vấn đề tài chính. Marvel đã cố gắng cắt giảm chi phí cho Thunderbolts*, với ngân sách sản xuất 180 triệu USD và tiếp thị 100 triệu USD, thấp hơn mức trung bình của các phim MCU (200-250 triệu USD sản xuất và 120-140 triệu USD tiếp thị). Tuy nhiên, con số 425 triệu USD để hòa vốn vẫn là một mục tiêu khó khăn. David A. Gross, nhà phân tích tại Franchise Entertainment Research, cho biết: "Các hãng phim đang nỗ lực giảm ngân sách lớn, và chúng ta sẽ thấy ít chi tiêu quá mức như những năm sau đại dịch".

Thất bại tài chính của Thunderbolts* không chỉ là vấn đề của riêng bộ phim mà còn phản ánh thách thức lớn hơn của MCU. Chi phí sản xuất phim siêu anh hùng ngày càng tăng, từ lương diễn viên, hiệu ứng hình ảnh, đến các chiến dịch quảng bá toàn cầu.

May mắn thay, Marvel có lợi thế mà ít hãng phim nào sánh được. Doanh thu từ Disney+, công viên giải trí, hàng hóa, và các sản phẩm liên quan giúp bù đắp phần nào tổn thất. Hơn nữa, Thunderbolts* đóng vai trò như một công cụ tiếp thị, giới thiệu các nhân vật sẽ xuất hiện trong Avengers: Doomsday. Tuy nhiên, việc phụ thuộc vào các nguồn thu khác không thể là giải pháp lâu dài nếu Marvel muốn duy trì vị thế dẫn đầu tại phòng vé.

Tương lai của MCU

Trước thất bại của Thunderbolts*, Marvel dường như đang chuyển hướng sang chiến lược "go big or go home" (được ăn cả, ngã về không). Lịch phát hành sắp tới của hãng tập trung vào các dự án bom tấn như The Fantastic Four: First Steps (tháng 7/2025), Avengers: Doomsday (2026), Spider-Man 4 (2026) và Avengers: Secret Wars (2027). Các dự án về X-Men và Black Panther cũng đang được phát triển, trong khi các phim đơn lẻ về nhân vật phụ như Blade liên tục bị trì hoãn. Điều này cho thấy Marvel đang ưu tiên các thương hiệu lớn và những bộ phim có khả năng thu hút đông đảo khán giả.

Quá khứ cho thấy Marvel từng thành công với những nhân vật ít tên tuổi như Iron Man hay Guardians of the Galaxy. Tuy nhiên, sau một thập kỷ mở rộng, khán giả dường như không còn hứng thú với các nhân vật mới nếu không có sự kết nối rõ ràng với các câu chuyện lớn. Spider-Man: No Way Home (1,9 tỷ USD) và Deadpool & Wolverine (1,33 tỷ USD) là minh chứng cho sức hút của các bộ phim tập hợp nhiều nhân vật hoặc có yếu tố "sự kiện". Trong khi đó, các phim như The Marvels hay Thunderbolts* cho thấy rủi ro khi đầu tư vào những nhân vật chưa thực sự chiếm được trái tim khán giả.

Thunderbolts* có thể không phải là thất bại lớn nhất của MCU, nhưng nó là lời cảnh báo rõ ràng rằng thương hiệu này không còn là "cỗ máy bất bại" như trước. Sự bão hòa siêu anh hùng, sự thay đổi thị hiếu khán giả, và áp lực tài chính đang buộc Marvel phải định hình lại chiến lược. Với các dự án bom tấn như Avengers: Doomsday và Spider-Man 4 trong tương lai, Marvel vẫn có cơ hội lấy lại ánh hào quang.

Tuy nhiên, để thành công, hãng cần lắng nghe khán giả, giảm bớt sự phức tạp, và tìm cách làm mới thể loại siêu anh hùng. Tại Việt Nam, nơi fandom MCU vẫn còn mạnh mẽ, Marvel có thể tận dụng tình yêu của khán giả để xây dựng lại niềm tin, nhưng chỉ khi họ sẵn sàng thay đổi.